เหรียญกษาปณ์ที่ระลึกเนื่องในโอกาสครบ 60 ปี ราชบัณฑิตยสถาน ปี 2537
ราชบัณฑิตยสถานขอความร่วมมือให้กรมธนารักษ์จัดทำเหรียญกษาปณ์ที่ระลึกเนื่องในโอกาสครบ 60 ปี ราชบัณฑิตยสถาน ซึ่งตรงกับวันที่ 31 มีนาคม พ.ศ. 2537
ที่มาขอราชบัณฑิตสภา
หลังจากเปลี่ยนแปลงการปกครองเป็นระบอบประชาธิปไตยในปี พ.ศ. 2475 แล้ว รัฐบาลมุ่งมั่นในการทำนุบำรุงประเทศในด้านต่าง ๆ ให้ทัดเทียมนานาอารยประเทศ คณะรัฐมนตรีจึงพิจารณาเรื่องงานของ “ราชบัณฑิตยสภา” ที่พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 7 ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้จัดตั้งขึ้นตั้งแต่ พ.ศ. 2469 ซึ่งมีวัตถุประสงค์เพื่อดำเนินงานด้านหอสมุด พิพิธภัณฑ์ โบราณสถาน และงานศิลปากร
แต่เนื่องจากเห็นว่าราชบัณฑิตยสภาไม่ได้ดำเนินงานด้านวิชาการตามเจตนารมณ์ของการจัดตั้ง แต่ส่วนใหญ่เป็นการทำงานด้านธุรการ จึงได้พิจารณาแยกงานของราชบัณฑิตยสภาออกเป็น 2 ส่วน คือให้กรมศิลปากรดำเนินงานฝ่ายธุรการ และให้ “ราชบัณฑิตยสถาน” ดำเนินงานด้านวิชาการ
ดังนั้น ในปี พ.ศ. 2476 สภาผู้แทนราษฎรจึงได้ตราพระราชบัญญัติว่าด้วย “ราชบัณฑิตยสถาน” ขึ้น โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อให้เป็นแหล่งรวมนักวิชาการสาขาต่าง ๆ สำหรับติดต่อแลกเปลี่ยนความรู้กับองค์การปราชญ์ของนานาประเทศ ตลอดจนทำการศึกษา ค้นคว้า วิจัย และรวบรวมสรรพวิชาการ จัดทำเป็นตำราออกเผยแพร่สู่ประชาชน นักเรียน นิสิต และนักศึกษา โดยมีสถานะเมื่อแรกตั้งเป็นนิติบุคคล และได้มีการปรับเปลี่ยนสถานะมาโดยตลอดจนกระทั่งในปี พ.ศ. 2515 ราชบัณฑิตยสถานแตกต่างจากส่วนราชการอื่น ทั้งนี้ นอกจากมีข้าราชการประจำรับผิดชอบในหน้าที่ต่าง ๆ แล้ว ยังมีผู้ทรงคุณวุฒิสาขาต่าง ๆ ร่วมดำเนินงานในฐานะเป็นสมาชิกของราชบัณฑิตยสถาน ซึ่งมีด้วยกัน 3 ประเภท คือ
ภาคีสมาชิก คือ ผู้ทรงคุณวุฒิสาขาใดสาขาหนึ่งที่สมัครเข้าร่วมงานกับราชบัณฑิตยสถาน โดยราชบัณฑิตยสถานได้พิจารณาเห็นควรให้รับได้
ราชบัณฑิต คือ ผู้ทรงคุณวุฒิในสาขาวิชาใดวิชาหนึ่งที่ได้คัดเลือกจากภาคีสมาชิกและทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ แต่งตั้ง
ราชบัณฑิตกิตติมศักดิ์ คือ ผู้ทรงเกียรติคุณในวิชาประเภทใดประเภทหนึ่ง ซึ่งนายกรัฐมนตรีนำความกราบบังคมทูลให้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งตามคำแนะนำของราชบัณฑิตยสถาน
ในปัจจุบัน ราชบัณฑิตยสถานได้ดำเนินงานด้านวิชาการ ศึกษา ค้นคว้า และเรียบเรียงหนังสือตำราต่าง ๆ เพื่อเผยแพร่ และให้บริการแก่สาธารณชน
รายละเอียด : เหรียญกษาปณ์ที่ระลึกเนื่องในโอกาสครบ 60 ปี ราชบัณฑิตยสถาน
ด้านหน้า ในส่วนกลางเหรียญมีพระบรมรูปพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาประชาธิปก พระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 7 และพระบรมรูปพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช รัชกาลที่ 9 ทรงฉลองพระองค์สากล ผินพระพักตร์ทางเบื้องซ้าย ด้านซ้ายมีอักษรพระปรมาภิไธยย่อ “ปปร” ภายใต้พระมหามงกุฎ ด้ายขวามีอักษรพระปรมาภิไธยย่อ “ภปร” ภายใต้พระมหามงกุฎ
ด้านหลัง ในส่วนกลางเหรียญมีเครื่องหมายของราชบัณฑิตยสถานชิดวงขอบเหรียญเบื้องบนมีข้อความว่า “๖๐ ปี ราชบัณฑิตยสถาน ๓๑ มีนาคม ๒๕๓๗” เบื้องล่างมีข้อความบอกราคา และข้อความว่า “ประเทศไทย” โดยมีจุดกลมคั่นระหว่างข้อความและมีลายแท่งปลายตัดโดยรอบชิดวงขอบ
เส้นผ่าศูนย์กลาง 32 มิลลิเมตร
น้ำหนัก 15 กรัม
ลักษณะ เหรียญกลม วงขอบนอกมีเฟืองจักร
วันที่ประกาศใช้ 30 มีนาคม พ.ศ. 2537
ชนิดราคา 10 บาท